Zelfstandigenwet

Reactie

Vraag1

Ik ben blij met dit voorstel. Het is heel hoog nodig dat er iets verandert. Ik ben per 1 januari 2025 een lopende opdracht kwijtgeraakt puur door onduidelijkheid en angst over schijnzelfstandigheid. Het doel en de wens van beide partijen was eigenlijk om met elkaar te blijven samenwerken. Toch is de samenwerking met mij gestopt, en ben ik vervangen door een nieuwe inhuurmedewerker (die wel ergens in loondienst was), nog geen enkele kennis had over de organisatie, processen en systemen van de opdrachtgever, maar wel een hoger uurtarief. Geen enkel weldenkend mens zou een fijne kracht die je graag zou willen blijven inhuren, door zo iemand vervangen. Er is ook geen wet (of die zou er niet moeten zijn) die dit soort volstrekt onlogische wisselingen in de hand zou willen werken of verplichten. Het is dus overduidelijk en aantoonbaar dat ik deze opdracht(gever) ben kwijtgeraakt door de wet DBA of de onduidelijkheid daarover. Naast het kwijtraken van deze opdracht, geeft dit al jarenlang onzekerheid voor mij persoonlijk (omdat het bij elke opdracht of verlenging weer onbedoeld spannend wordt), maar het geeft ook veel onzekerheid en gedoe bij opdrachtgevers, en veel pijn als tientallen of honderden zzp-ers "moeten" worden vervangen door inhuurmedewerkers die ergens in loondienst zijn. In feite is dit dus een nutteloze en kunstmatige stoelendans die wordt gecreëerd terwijl beide partijen waarschijnlijk liever willen dat de zzp-er op dezelfde stoel kan blijven zitten. Bovendien zijn er tal van opdrachtgevers (inclusief overheid zelf) die voor nieuwe aanvragen zzp-ers op voorhand uitsluiten. Al deze opdrachtgevers zouden de vrijheid moeten hebben om voor de beste kandidaat voor het werk te kiezen, en niet gelimiteerd moeten worden of zichzelf niet moeten limiteren (al dan niet uit angst of onduidelijkheid) tot het uitsluitend inhuren van mensen die ergens in loondienst zijn.

Vraag2

Qua toetsing is het volgens mij nodig om als opdrachtgever en zelfstandige al VOORAF duidelijkheid te hebben, krijgen of creëren (los van of zij dit zelf kunnen beoordelen / toetsen of een andere partij of commissie dat doet). Daarnaast moet er een mogelijkheid om in de uitvoering van de samenwerking TIJDENS/ACHTERAF te toetsen door een handhavende instantie zoals de belastingdienst.

Ik pleit er in het algemeen voor dat opdrachtgever en opdrachtnemer zoveel mogelijk zelf moeten kunnen regelen en afspreken, zonder dat daar een aparte commissie of instantie voor nodig is, om de (administratieve) lasten te verminderen.

Ik ga hier alleen in op punt a) vanwege het maximum aantal tekeens.
Voor de overige punten, zie de bijlage voor mijn reactie.

a. arbeid verricht voor eigen rekening en risico;
Dit moet volgens mij al kunnen blijken uit de Overeenkomst van opdracht. Bij toetsing achteraf: indien nodig kunnen de boekhouding, facturen, betalingen, omzetbelasting, ondernemersaangifte etc gecontroleerd worden.
Het criterium "De zelfstandige heeft over een bepaalde periode meerdere opdrachten of meerdere opdrachtgevers" is zeer onwenselijk in mijn vakgebied waarin opdrachtgevers graag meerdere jaren een werkende kunnen inhuren. Het is daarbij VOLSTREKT oneerlijk als een ingehuurde medewerker die ergens in loondienst is WEL bijvoorbeeld 7 jaar lang fulltime kan worden ingehuurd en een ZZP-er die dit voor eigen rekening en risico doet, niet. Los van of iemand dit zou moeten willen. Maar ALS partijen dit willen, is het de vrijwillige wil der partijen en kunnen opdrachtgever en opdrachtnemer samen beslissen of zij de samenwerking willen voortzetten of willen beëindigen, zonder een vanuit de wet verplichte, kunstmatige en ongewenste stoelendans te creëren door de wet of toets. Ter analogie: zou het absurd zijn om elk kozijn in je huis verplicht door een andere zzp-er te moeten laten schilderen, als het schilderen van 1 kozijn 1 jaar zou duren? Het antwoord is ja, dat zou absurd zijn. Maar zo langdurig zijn wel de opdrachten in mijn vakgebied. Dat een opdrachtgever dan ook een interne medewerker daarvoor in dienst zou kunnen nemen, dat kan ja, maar dat is ter discretie aan die opdrachtgever of hij dat met interne medewerkers wil doen of met inhuur. Het hebben van meerdere opdrachtgevers per jaar is daarom geen goed criterium en levert productiviteitsverlies op bij opdrachtgevers en dus productiviteitsverlies voor Nederland.

Vraag3

1. De vrijheid van organisatie van de werktijd. Heeft de zelfstandige een
grote mate van vrijheid om de eigen werktijd en/of verlof te bepalen?

==> de opdrachtgever (en opdrachtnemer) weten bij het aangaan van een overeenkomst van opdracht hoeveel vrijheid hier gegeven (en genomen) wordt. Deze vrijheden kunnen blijken uit de overeenkomst van opdracht.

2. De vrijheid van organisatie van het werk. Heeft de zelfstandige een grote
mate van vrijheid om zelf te bepalen hoe de werkzaamheden worden
uitgevoerd of georganiseerd?

==> de opdrachtgever (en opdrachtnemer) weten bij het aangaan van een overeenkomst van opdracht hoeveel vrijheid hier gegeven (en genomen) wordt. Deze vrijheden kunnen blijken uit de overeenkomst van opdracht.

3. De afwezigheid van hiërarchische controle. Kan de opdrachtgever directe
hiërarchische controle over de zelfstandigen uitoefenen?
De opdrachtnemer wordt wel voor een bepaald doel ingehuurd, om een bepaalde opdracht uit te voeren. Daarbij dient de opdrachtnemer zich vanzelfsprekend ook te houden aan bepaalde regels die gelden bij de opdrachtgever. De opdrachtgever moet uiteraard sturing kunnen en mogen geven op inhoud en kwaliteit. Naar analogie moet een opdrachtgever zijn schilder ook kunnen vertellen met welke verf hij moet schilderen, en welk kozijn hij moet schilderen en dat hij zijn voeten moet vegen bij binnenkomst. Want als een "opdracht"gever geen "opdrachten" meer mag geven aan een zzp-er dan huurt hij weer liever geen zzp-er in. Verder kan de opdrachtgever natuurlijk de overeenkomst van opdracht opzeggen.

4. De wil van de partijen. Is het de bedoeling van partijen om te werken met
en als zelfstandige?
Dit blijkt volledig uit de overeenkomst (en weten opdrachtgever en opdrachtnemer dus ook op voorhand zeker).

Naar mijn idee kan de opdrachtgever op elk van deze 4 punten vooraf erg goed een beeld vormen of de werkende kan werken als zelfstandige of niet. Daarom zou juist ook die opdrachtgever hierdoor zekerheid kunnen ervaren dat voldaan wordt aan deze criteria.

Vraag4

Ik denk dat het goed is om te duidelijk te stellen dat als je voldoet aan alle criteria, dat je dan per definitie als zelfstandige kunt en mag werken cq dat de opdrachtgever met een zelfstandige kan en mag werken. Dit levert de nodige zekerheid.

De criteria zouden op zichzelf al duidelijk genoeg moeten zijn. Maar neem geen onnodige criteria op in de wet, die een groep onbedoeld zouden uitsluiten.

Het op voorhand opnemen van een holistische toets levert mogelijk juist weer wat onzekerheid en verlegt de complexiteit en de afweging naar de achterkant, omdat het op voorhand blijkbaar lastig te maken is. Zo van, "we weten het niet precies, we kunnen het ook niet precies vertellen, maar we gaan er achteraf wel naar kijken". Toch is het misschien goed om voor een groep die niet aan alle gestelde criteria voldoet, achteraf nog steeds wel te kunnen oordelen dat het legitieme zelfstandigen zijn, ondanks dat zij misschien niet aan alle criteria voldoen.

Bijlage