Zelfstandigenwet

Reactie

Vraag1

Ja. Als zelfstandig ondernemer met ruim 15 jaar ervaring in specialistisch werk voor gemeenten en maatschappelijke organisaties maak ik mij zorgen over de effecten van deze wet. Sinds de invoering van de Wet DBA is er sprake van terughoudendheid en angst bij opdrachtgevers. Specialistische zzp’ers, zoals ikzelf, worden nauwelijks nog ingehuurd, niet vanwege gebrek aan kwaliteit, maar vanwege juridische onzekerheid.
De markt wordt hierdoor in toenemende mate overgenomen door detacheerders, die wel durven te leveren dankzij interne juridische afdelingen. Dit leidt tot hogere kosten, minder kwaliteit en oneerlijke concurrentie. De zelfstandige raakt hierdoor de toegang tot de markt kwijt, terwijl diens kennis keihard nodig is.
De Zelfstandigenwet lijkt dit probleem niet wezenlijk op te lossen, maar bestendigt juist het onderscheid tussen ‘veilige’ detacheerders en ‘risicovolle’ zzp’ers. Dit gaat ten koste van ondernemerschap, diversiteit, en kwaliteit op de arbeidsmarkt.
Zelf ben ik hierdoor in financiële problemen geraakt, omdat ik ondanks mijn bewezen kennis en ervaring geen opdrachten meer krijg. Ik roep op tot een herbezinning en pleit voor een model dat inzet van zelfstandige specialisten wél mogelijk maakt zonder juridische onzekerheid of onevenredige verplichtingen.

Vraag2

Een toetsbare invulling moet werkbaar, proportioneel en contextafhankelijk zijn. Bijvoorbeeld:
1. Eigen rekening en risico: Objectief aantoonbaar via inschrijving KvK, btw-aangifte en het ontbreken van loondoorbetaling.
2. Deugdelijke administratie: Aantoonbaar door jaarlijkse belastingaangifte, facturatie, en basisboekhouding.
3. Economisch zelfstandig opereren: Meerdere opdrachtgevers per jaar (geen harde grens) of aantoonbare inspanning daartoe (zoals acquisitieactiviteiten).
4. Arbeidsongeschiktheidsvoorziening: Keuzevrijheid in vorm (verzekering, broodfonds, buffer) met een onderbouwingsplicht.
5. Pensioenvoorziening: Idem als hierboven. Geen verplichte aansluiting, maar wél een aantoonbare voorziening of bewuste keuze. Let op dat disproportionele invulling zzp’ers uitsluit die tijdelijk slechts één opdrachtgever hebben, zoals bij langdurige projecten in het publieke domein.

Vraag3

De werkrelatietoets zou moeten focussen op de werkpraktijk en ruimte voor professionele autonomie. Toetsbare invulling kan zijn:
1. Vrijheid in organisatie van werk: Zelfstandig bepalen hoe het resultaat wordt bereikt (beschreven in opdracht).
2. Vrijheid in werktijd: Geen verplichte werktijden, tenzij door aard van de opdracht beperkt (bijv. vergaderingen).
3. Geen hiërarchische controle: Geen beoordelings- of functioneringsgesprekken. Feedback op resultaat is normaal.
4. Wederzijdse bedoeling: Schriftelijke overeenkomst waarin expliciet gekozen is voor een overeenkomst van opdracht, met motivering.
Bij deze toets moet het uitgangspunt zijn dat zelfstandige professionals gelijkwaardig onderhandelen, zeker in specialistische opdrachten binnen het publieke domein.

Vraag4

Ja, ik acht het wenselijk om een aanvullend artikel op te nemen dat ruimte biedt voor een proportionele beoordeling van gemengde situaties. De praktijk kent nu eenmaal grijsgebieden waarin zelfstandigheid bestaat ondanks het niet volledig voldoen aan álle criteria.
Een mogelijke invulling:
1. Introduceer een derde lid dat voorziet in een “holistische weging” van de feiten en omstandigheden.
2. Benoem expliciet dat het ontbreken van één enkel criterium niet automatisch leidt tot werknemerschap, mits de overige elementen de zelfstandigheid voldoende onderbouwen.
3. Laat de toetsingscommissie in zulke gevallen een bindend advies geven.
Dit voorkomt dat zzp’ers met goede bedoelingen onterecht als werknemer worden gekwalificeerd en draagt bij aan een eerlijker en realistisch werkklimaat.