Zelfstandigenwet

Reactie

Vraag1

De focus van deze wet op het stellen van kaders voor zelfstandigheid komt oorspronkelijk voort uit de volledig andere fiscale behandeling. Als je zelfstandig bent heb je een aantal financiële voordelen ten opzichte van anderen. En je hebt over het algemeen veel meer invloed op je eigen werk en meer afwisseling. Door de focus op 'misbruik' van de fiscale voordelen worden de andere voordelen voor veel zzp'ers ook onbereikbaar gemaakt.

Ik snap dat de fiscale voordelen onhoudbaar worden. Ze stammen uit een tijd dat de meeste mensen werknemer waren en je nog niet zoveel zzp'ers had. Dat aantal is pas sinds 2005 hard gaan groeien. En dat grote aantal legt wel een druk op de sociale voorzieningen. Door de individuele keuzemogelijkheid om ondernemer te worden mist onze sociale zekerheid een flink aantal 'netto betalers'.

Het nieuwe voorstel raakt echter ook de zzp'ers die het niet zozeer om het financiële voordeel gaat, maar om de vrijheid en afwisseling. En die mensen hebben we ook hard nodig, als flexibele schil en om kennis van de ene organisatie naar de andere over te dragen.

Vraag2

Als je toch een flexibele schil wilt behouden, en een deel van de echte ondernemersvoordelen wilt handhaven, dan kom ik op een driedeling in plaats van een tweedeling.

Driedeling: Ondernemers / Vrije werkers /Werknemers
Betaalt inkomstenbelasting: Ja / Ja / Ja
Ondernemersaftrek: Ja / Nee / Nee
Verplicht pensioen: Nee, want vaak opbouw in het bedrijf / Ja, bij een fonds naar keuze / Ja
Verplichte WAO, WIA en ZW premie: Ja / Ja / Ja
Bijdragen aan WW: Nee / Nee / Ja

De term vrije werker is hierin nieuw. Ik bedoel daarmee iemand die niet een groot fiscaal voordeel heeft ten opzichte van werknemers, maar minder baanzekerheid heeft of wil. Tarieven voor vrije werkers mogen gerust zo'n 25 tot 40% hoger liggen dan de integrale loonkosten van werknemers. Meestal zullen ze niet doorbetaald worden bij ziekte en ze hoeven niet altijd werk te hebben, daar moet je voor compenseren. Maar op die manier houd je wel een goede flexibele schil en een soort 'smeerolie' in je economie.

Net als nu blijf iedereen inkomstenbelasting betalen. Alleen 'echte' ondernemers houden een vorm van ondernemersaftrek. Het criterium hiervoor kan zijn dat je personeel in dienst hebt of dat je meer dan 50.000 euro aan investeringen op je balans hebt staan.

Met name de zelfstandigenaftrek, onderdeel van de ondernemersaftrek, geeft nu het probleem. Omdat dit een vast bedrag is ongeacht je omzet, maakt dit vooral voor mensen met een lager inkomen het aantrekkelijk om ondernemer te worden. Hier zit dan ook de meeste schijnzelfstandigheid. Deze wordt momenteel al snel afgebouwd en dit zou verder versneld kunnen worden.

Omdat ondernemers geld nodig hebben om investeringen te doen, en als het goed is hun pensioen deels gevormd wordt door hun bedrijf, hoeven zij niet verplicht mee te doen in een pensioenfonds. Vrije werkers moeten dit wel, zij mogen zelf een fonds kiezen. Op deze manier wordt het speelveld met de werknemers verder gelijk getrokken.

Iedereen gaat bijdragen aan de premies voor als je ziek wordt. Hiermee herstel je een mate van collectiviteit. Alleen de premies voor de WW worden uitgezonderd, vrije werkers en ondernemers betalen die niet. Zij kiezen er namelijk zelf voor op dit vlak meer risico te lopen, maar eventueel ook meer rendement te maken.

Vraag3

Dat is dan niet meer van toepassing.

Vraag4

Bij ondernemers speelt nu vaak de vraag of zij in een eenmanszaak of BV moeten gaan. Typisch kies je voor een BV als je risico loopt op claims van anderen of wanneer het fiscaal aantrekkelijk wordt, in de afgelopen jaren is dit omslagpunt gedaald tot circa 90.000 euro. Door de fiscale prikkel weg te halen om naar een BV over te gaan, voorkom je een heleboel extra jaarrekeningen en complexiteit. De simpelste manier om dat te doen is door de MKB-winstvrijstelling voor ondernemers en vrije werkers stevig te verhogen. Dat is ook een mooie manier om de overgang naar dit nieuwe systeem minder abrupt te maken.