Discussiestuk 'Zorg voor de Toekomst'

Reactie

Naam Anoniem
Plaats Amsterdam
Datum 22 december 2020

Vraag1

Herkent u zich in de drie thema’s als de thema’s waar de komende jaren meer verandering op nodig is?

Ja, Preventie & Gezondheid, Organisatie & Regie en Vernieuwing en Werkplezier zijn relevante thema's

Vraag2

Herkent u de knelpunten die op (één van) de drie thema’s worden genoemd, of missen er nog belangrijke knelpunten?
Ja ik herken de knelpunten, maar heb wel enkele toevoegingen.

Bij punt 1, 20% leefstijlgerelateerde aandoeningen lijkt me een onderscahtting.

Qua knelpunt wordt bovendien benoemd dat: In Nederland worden we gelukkig steeds ouder, maar ouderdom gaat gepaard met een toenemende en een complexere zorgvraag.' Hier mis ik dat we ook steeds jonger 'chronisch ziek' worden, zoals becijferd door het CBS afgelopen jaar (Bruggink JW). Die toevoeging lijkt me relevant. Bovendien is het belangrijk te benadrukken dat dit niet enkel te maken heeft met betere screening, maar dat ook chronische ziekten eerder optreden door toename van obesitas, met name in de lage sociaal economische klassen, die op hun beurt weer sneller groeien dan de hogere SE-klassen.

Bij 'Vernieuwing en Werkplezier' mis ik nog dat de arbeidsmarkt voor medisch specialisten moeilijk is, en dat daardoor specialisten veelal tientallen jaren op 1 plek werken, wat innovatie binnen een vakgroep belemmerd. Echter, doorschuiven is door krapte op de markt, de weerzin tegen parttime werken en 'gewoonte' vrijwel onmogelijk. Het zou bijvoorbeeld een goed idee zijn om medisch specialisten maximaal 5 jaar op 1 locatie te laten werken, waarna er de mogelijkheid bestaat om laagdrempelig 'door te schuiven' naar een andere locatie. Dit heeft als voordeel ten eerste dat kennis uitgewisseld wordt, en foute gewoontes eventueel ontdekt, maar veel belangrijker wellicht: dit voorkomt dat een specialist met een riant salaris een poli draait die bestaat uit mensen die al lang terug naar de huisarts verwezen hadden kunnen worden, maar omdat niemand de specialist controleert nu elk jaar terugkomen voor maximale kosten. Als specialisten van ziekenhuis wisselen zullen de patienten van specialist wisselen en zullen er minder 'gezellige' consulten gepland worden.

Verder ontbreekt in Organisatie & Regie nog het onderdeel 'zichtbaarheid van kosten'. Artsen hebben voor het stellen van een diagnose vaak verschillende onderzoeken tot hun beschikking, maar hebben geen idee van de kosten. Vaak zijn die kosten ook per ziekenhuis of zelfs afdeling verschillend door al dan niet aanwezig zijn van bijvoorbeeld een CT of MRI scanner in dat ziekenhuis of eventuele afspraken met een verzekeraar. Door kosten in het ICT-systeem zichtbaar te maken kan een arts bij zijn/haar keuze voor een bepaald onderzoek ook de kosten laten meewegen.

Vraag3

Welke beleidsopties die genoemd worden bij de drie thema’s leveren volgens u een belangrijke bijdrage aan de houdbaarheid van ons zorgstelsel?
Alle genoemde

Vraag4

Heeft u concrete suggesties om bepaalde opties nader te concretiseren en praktisch vorm te geven?
Ja, bijvoorbeeld tav het regionaal preventiefonds. Ten eerste: waarom geen nationaal preventiefonds. Hierbij zou bovendien nog van elke in NL opererende farmaceut een 'taxatie' gevorderd kunnen worden voor elk middel op de Nederlandse markt.

Verder lijkt het mij van groot belang dat er een 'staatscommissie' van wetenschappers wordt gevormd cq aangenomen die niet de hele dag bezig hoeven te zijn met het schrijven van enorm complexe subsidieaanvragen en die bovendien geen enkele verantwoordelijkheid hebben naar de Farmaceutische Industrie, maar die enkel belast zijn met het doen van wetenschappelijk onderzoek waarbij bijvoorbeeld leefstijl versus medicatie wordt vergeleken op regionaal niveau en indien succesvol dat dit vervolgens nationaal wordt uitgebreid. Op dit moment komt onderzoek naar leefstijl vrijwel niet van de grond omdat er ten eerste geen farmaceutische industrie geinteresseerd is in sponsoring en ten tweede de aanvraag voor onderzoeksgeld vanuit de overheid een enorm complexe zaak is, waardoor dit vaak enkel door mensen wordt gedaan met vaak gedeelde cq dubieuze belangen, waarbij niet het onderzoek sec voorop staat.

Een onafhankelijke groep wetenschappers met een adequaat budget vanuit een preventiefonds die enkel worden gestimuleerd om te zoeken naar preventieve interventies tav gezondheid zullen onderzoek kunnen doen dat nooit door een farmaceut gedaan zal worden. Economisch gezien heeft een farmaceut er immers in principe het meeste belang bij om mensen zo lang mogelijk chronisch ziek te houden, terwijl een gezondheidsperspectief waarin preventie danwel genezing van ziekte voor een farmaceut financieel onaantrekkelijk zijn. Dit perspectief maakt duidelijk waarom als tegenhanger van de industrie een preventiefonds nodig is dat onafhankelijk onderzoek naar preventie en leefstijl subsidieerd. De onderzoekers zouden bij voorkeur dus ook 100% voor de overheid vanwel een verzekeraar moeten werken en niet voor een Universiteit danwel een ziekenhuis vanwege verstrengeling van belangen/connecties met de farmaceutische industrie.

Vraag5

Welke beleidsopties ontbreken er nog?
Als laatste een zeer gevoelig onderwerp, wat toch ook aandacht verdient: overbevolking/geboortebeperking.
1. Nederland is druk bevolkt, waardoor infectiezieken grote schade kunnen aanrichten. Willen wij als land blijven groeien? Is dat verstandig, ook inzake klimaatverandering/duurzaamheid?
2. Zou een gesprek over kinderbijslag (totale vergoeding van opvang) tot en met twee, maar kinderbelasting vanaf het tweede kind geen toegevoegde waarde hebben op meerdere vlakken? Immers, zo is werken voor iedereen met twee kinderen mogelijk, door de toeslagen. Anderzijds wordt meer dan twee kinderen zo ontmoedigd. Ja, dat zal toch moeten worden overwogen in een ronde aarde, met een beperkt oppervlak.
3. Hoewel krimp van de NL bevolking mogelijk 'moeilijk' zal zijn voor de economie, is het de vraag of door de huidige 'liberale' waarden tav kinderen krijgen er geen 'scheefgroei' in de bevolking optreedt: waarbij duurzaamheidsbewuste gezinnen voor <2 en mensen die zich daar niet/weinig over bekommeren wellicht >2 kinderen zouden willen. In the end 'evolueert' de samenleving zo naar een Trumpisme waar geen ruimte meer is voor duurzaamheid. Gezondheidszorg zou hier een beleidsrol in kunnen spelen.

Tot slot mis ik het knelpunt: 'hoe ver te gaan'. De meeste kosten worden gemaakt aan het einde van iemands leven. In de praktijk ontstaat er juist aan het einde van het leven vaak 'discussie' over welke interventies nog zinvol zijn en welke niet, waarbij soms de angst voor juridische stappen een arts 'dwingt' om verder te gaan dan hij/zij zou willen op basis van de verantwoordelijkheid voor het 'grotere geheel' (de betaalbaarheid van de zorg. Als iemand enerzijds niets aan overgewicht wenst te doen, in hoeverre mag een (bijvoorbeeld) orthopeed dan wel op kosten van de gemeenschap twee versleten knieën vervangen? In hoeverre mag iemand met hartfalen jaarlijks maanden in een ziekenhuis worden opgenomen, omdat diegene thuis zich niet aan door de arts voorgeschreven leefregels cq medicatievoorschriften houdt? Wanneer mag de arts zeggen: ik ontzeg u zorg, want het is een gedeelde verantwoordelijkheid? Er ontbreekt op dit moment in menig ziekenhuis een 'aanspreekpunt' (een klinisch ethicus bijvoorbeeld) die consulterend kan zijn bij deze, veelvoorkomende, kwesties.