Voorstel voor een Wet op de defensiegereedheid

Reactie

Vraag1

Reactie op de internetconsultatie Wet op de Defensiegereedheid

De dreiging vanuit Rusland en de afnemende betrouwbaarheid van de VS onder autocratisch leiderschap rechtvaardigen dat Nederland inzet op versterking van de defensiegereedheid. Tegelijkertijd roept het voorliggende wetsvoorstel fundamentele zorgen op.

De wet kent Defensie structureel verruimde bevoegdheden toe om zonder gebruikelijke procedures militaire voorbereidingen te treffen. Daarbij gaat het onder andere om oefeningen in de openbare ruimte, dronegebruik en verwerking van persoonsgegevens. De afbakening van “defensiegereedheid” is vaag, waardoor ruimte ontstaat voor brede interpretatie en mogelijk oneigenlijk gebruik. In crisistijd kan dat verdedigbaar zijn; als permanente bevoegdheid vereist dit strikte begrenzing.

Parlementaire controle is onvoldoende geborgd. Veel wordt gedelegeerd aan ministeriële regelingen, buiten het zicht van de Kamer. Ook ontbreekt structurele onafhankelijke toetsing, bijvoorbeeld door de Autoriteit Persoonsgegevens. De balans tussen staatsmacht en burgerrechten raakt hierdoor verstoord.

Daarnaast ontbreekt een duidelijke koppeling aan Europese samenwerking en interoperabiliteit. Nationale versterking zonder Europese afstemming leidt tot versnippering in plaats van strategische autonomie.

Tot slot verdient de impact op burgers meer aandacht. Oefeningen kunnen leiden tot overlast, risico’s of inbreuken op de privacy. Deze wet mist participatieverplichtingen, compensatiekaders en transparantie over de inzet van bevoegdheden.

Kortom: een noodzakelijke wet, maar met te weinig rechtsstatelijke borging. Herijking is nodig op de punten van afbakening, toezicht, burgerrechten en Europese inbedding.