Voorstel voor een Wet op de defensiegereedheid

Reactie

Vraag1

Ten eerste raakt het fundamentele rechten: Het voorstel maakt inzet van burgers mogelijk op een wijze die raakt aan het recht op persoonlijke vrijheid, gewetensvrijheid en de vrijheid van arbeid. Elke vorm van verplichte of onder maatschappelijke druk afgedwongen inzet bij de krijgsmacht (direct of indirect) is in strijd met de geest van onze Grondwet en internationale verdragen.
Ten tweede : Onduidelijke begrenzing van bevoegdheden. Begrippen als ‘defensiegereedheid’,’maatschappelijke inzetbaarheid’ en ‘civiele bijdragen aan militaire inzet’ zijn onvoldoende scherp gedefinieerd. Dit geeft ruimte voor een te ruime toepassing en mogelijk misbruik, zeker in situaties van crisis en verhoogde paraatheid. Dergelijke vaagheid ondermijnt de rechtszekerheid van burgers.
Ten derde: Risico op sluipende dienstplicht of verplichte inzet. Hoewel de dienstplicht (opkomstplicht) formeel niet opnieuw wordt geactiveerd, doet dit wetsvoorstel daar feitelijk wel aan denken. Zeker jongeren kunnen via stages, onderwijs of maatschappelijke druk alsnog richting Defensie worden gestuurd. Dit is zorgwekkend en vereist heldere afbakening en garanties.
Ten vierde: Gebrek aan maatschappelijk debat. Een voorstel met zulke verstrekkende gevolgen voor de verhouding tussen burger en staat hoort voorafgegaan te worden door een breed, inclusief maatschappelijk debat. Tot op heden is dit debat nauwelijks gevoerd en veel burgers zijn niet op de hoogte van de mogelijke implicaties van deze wet.
Ten vijfde: Onvoldoende bescherming van gewetensbezwaren. Het voorstel biedt geen structurele waarborgen voor mensen die vanwege morele, religieuze of levensbeschouwelijke gronden niet betrokken willen zijn bij militaire inzet of voorbereiding daarop. Het recht op gewetensbezwaren moet expliciet worden erkend en gerespecteerd.
Ten vijfde: Risico op ongelijke impact. De lasten en verwachtingen die voortvloeien uit deze wet zullen waarschijnlijk onevenredig neerslaan op bepaalde groepen zoals jongeren, mensen met lagere inkomens of beperkte keuzemogelijkheden. Dit kan sociale ongelijkheid versterken.
Ik verzoek dringend de inhoud van dit wetsvoorstel grondig te heroverwegen. Neem de boven genoemde vijf bezwaren tegen dit wetsvoorstel in acht. Alleen op die manier blijft ons veiligheidsbeleid in overeenstemming met de waarden van onze democratische rechtstaat waarvoor wij zeggen op te komen.