Wetsvoorstel strafbaarstelling verheerlijken van terrorisme en openbare steunbetuiging aan terroristische organisaties

Reactie

Vraag1

Dit voorstel is ondeugdelijk omdat het in de kern nalaat onderscheid te maken tussen protestacties die daadwerkelijk oproepen tot of steun verlenen aan geweld, en legitieme, vreedzame acties die juist beogen de Nederlandse staat te herinneren aan zijn internationale verplichtingen. Door dit onderscheid te veronachtzamen, dreigt het voorstel gedragingen strafbaar te stellen die in een democratische rechtsstaat niet alleen geoorloofd, maar in bepaalde gevallen zelfs moreel geboden zijn.
Juridisch gezien raakt het voorstel aan een reeks fundamentele rechten: de vrijheid van meningsuiting (artikel 7 Grondwet), de vrijheid van vereniging (artikel 8 Grondwet), en het recht op vreedzame vergadering en betoging (artikel 9 Grondwet). Daarnaast kan het in strijd komen met de internationale verplichtingen van Nederland, waaronder het voorkomen van genocide (artikel 1 Genocideverdrag) en het respecteren van het recht op zelfbeschikking (o.a. artikel 1 Handvest van de Verenigde Naties en artikel 1 van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten). Deze verplichtingen brengen mee dat burgers en maatschappelijke organisaties de ruimte moeten hebben om de overheid kritisch te houden op de naleving daarvan.
Een illustratief voorbeeld betreft de anti-genocide- of pro-Palestina-protesten. Dergelijke acties zijn in de kern pro-mensenrechten en richten zich tegen ernstige schendingen van het internationaal recht. Dat de Nederlandse regering zulke protesten impliciet of expliciet gelijkstelt aan antisemitisme of steun aan Hamas – ondanks overweldigend bewijs, erkend door tal van internationale instanties, van ernstige mensenrechtenschendingen door de Israëlische staat – is niet alleen strijdig met elke logica, maar ook met de essentie van de hierboven genoemde verdragsverplichtingen.
Door zonder zorgvuldige afbakening in wetgeving termen te gebruiken die vaag en ruim uitlegbaar zijn, ontstaat een risico op willekeurige toepassing, waardoor vreedzaam protest wordt gecriminaliseerd. Dit leidt tot een verzwakking van de Nederlandse rechtsstaat én van de internationale rechtsorde, die de regering op grond van artikel 90 Grondwet juist verplicht is te bevorderen.
R.J., promovendus internationaal recht.