Stikstofgebruiksnormen en aandachtsgebieden stikstof

Reactie

Vraag1

aandacht voor opinie artikel

Waterbeleid gebouwd op onzuivere stikstofcijfers

Demissionair landbouwminister Wiersma wil in 2026 aandachtsgebieden stikstof aanwijzen. Die gaan de met nutriënten vervuilde gebieden van het laatste kabinet Rutte vervangen. Het huidige demissionaire kabinet gebruikt weliswaar een vriendelijkere term, maar ook nu gaat het om gebieden waar de waterkwaliteit niet op orde is. Wederom kleurt een aanzienlijk deel van het landelijke gebied ‘rood’, wat betekent dat de landbouw aan de bak moet.
Het valt op dat de rode gebieden op de kaart zijn verschoven. De doelen lijken te zijn veranderd. Dus het rekenwerk dat ten grondslag ligt aan beide kaarten maar eens binnenstebuiten gekeerd. Het eerste heuglijke feit is dat de berekeningen inderdaad grondig zijn herzien.

De kaarten worden gemaakt op basis van gegevens die waterschappen verzamelen over hun gebied. In het verleden was mijn redactie er al eens op gestuit dat diverse waterschappen vervuiling uit anderen bronnen bij de landbouw op de rekening hadden gezet. In onze Staf-lezingen van twee jaar geleden hebben we hier wederom een groot punt van gemaakt. Dit onrecht blijkt in de nieuwe berekeningen deels te zijn rechtgezet. Natuurlijke kwel wordt de landbouw niet meer aangerekend door een aantal waterschappen.

Ernstiger is wellicht dat waterschappen de vervuiling die wordt aangevoerd vanuit het buitenland, Rijkswateren en bovenstroomse gebieden fors hebben onderschat. Te vaak blijken waterschappen dit onvoldoende in beeld te hebben. In de nieuwe berekeningen is de ‘instroom’ van stikstof en fosfor via deze routes met een factor twee verhoogd. Dat is nogal een wijziging. 'Instroom' is daarmee veruit de grootste bron van vervuiling geworden.
Landbouw is een kleinere bron van stikstof dan gedacht. Het aandeel dat uit de landbouw (bemesting) komt daalt met de herberekening van 37 naar 21%. Voor fosfor is dat met circa 20% gelijk gebleven. Dus, zo'n 80% van de nutriënten in regionale oppervlaktewateren komt uit andere bronnen dan de landbouw.
Minder goed nieuws is dat de landbouw wordt overladen met maatregelen waarvan we al jaren weinig effect meten. De waterkwaliteit blijft onveranderd. Het niet goed in beeld hebben wat de werkelijke bronnen zijn, lijkt hier debet aan.

opinie Geesje Rotgers, redactie staff