Rijkswet Houdbare Overheidsfinanciën Aruba

Reactie

Vraag1

De Rijkswet HOFA legt de nadruk op begrotingsdiscipline, met het primair saldo en de schuldquote als fundament (art. 3), aangevuld met mechanismen zoals de convergentieparagraaf en risicoreserves (art. 4). Dit kan stabiliteit en vertrouwen bevorderen, maar het is cruciaal dat dit kader méér wordt dan extern toezicht en juist uitgroeit tot een hefboom voor duurzame autonomie van Aruba.

Aruba heeft de afgelopen jaren stappen gezet in transparantie, zoals risicoparagrafen in begrotingen. Toch blijven deze beschrijvend en wisselend in diepgang. Voor een kleine open economie, kwetsbaar voor toerismefluctuaties, klimaatrisico’s en internationale rente, is een structureel Fiscal Risk Statement onmisbaar. Door in art. 11 de verplichting op te nemen tot een jaarlijkse risicoanalyse, wordt de Arubaanse praktijk verankerd en versterkt.

Ook art. 5 kan worden verdiept. Naast ordelijkheid en controleerbaarheid verdient Aruba een verplichte Hervormingsparagraaf: een jaarlijkse toelichting op belastingcompliance, economische verbreding en toetsing van publieke investeringen op maatschappelijke waarde. Zo krijgt de begroting een kwalitatief perspectief dat laat zien hoe hervormingen bijdragen aan financiële houdbaarheid.

De toegang tot Nederlandse leenfaciliteiten (art. 10, 39, 40) is een pluspunt. Maar echte weerbaarheid vraagt ook om eigen buffers. Daarom zou de Rijkswet ruimte moeten bieden voor een Stabilization and Resilience Fund, gevoed door toerismeheffingen en staatsdividenden. Dit fonds creëert reserves tegen externe schokken en vormt een fundament voor investeringen in weerbaarheid.

De horizonbepaling (art. 42) kan concreter door een verplicht Transitieplan met mijlpalen: de oprichting van een nationaal toezichtsorgaan, implementatie van internationale standaarden en meetbare verbeteringen in belastingopbrengsten. Dit maakt de route naar verzelfstandiging zichtbaar en voorspelbaar.

Ook de evaluatie (art. 34) verdient aanscherping: niet enkel vijfjaarlijks, maar jaarlijks en onafhankelijk, zodat Staten en samenleving voortdurend zicht hebben op de voortgang.

Door de Rijkswet te verrijken met risicoanalyses, een hervormingsparagraaf, een stabilisatiefonds, een transitieplan en jaarlijkse toetsing wordt zij een springplank naar houdbare financiën, economische vernieuwing en een sterker autonoom Aruba binnen het Koninkrijk.