Nota van wijziging Tijdelijke wet onderzoeken AIVD en MIVD naar landen met een offensief cyberprogramma

Reactie

Vraag1

Ik kan me er weinig bij voorstellen dat het nodig is om bulkdatasets langer dan anderhalf jaar te bewaren. De AIVD en MIVD zullen in de eerste plaats informatie nodig hebben over criminele activiteiten die in de nabije toekomst dreigen plaats te vinden (om deze te voorkomen) of die recent plaatsgevonden hebben (om de daders op te sporen).

Ik kan niet geloven dat kwaadwillenden langer dan anderhalf jaar na afronding van hun voorbereidingen pas hun slag slaan, dus de bulkdatasets van de afgelopen anderhalf jaar zullen in de praktijk altijd toereikend zijn. Hoe vaak komt het in de praktijk voor dat informatie uit het langere verleden een rol van doorslaggevend belang speelt om een ernstig feit te voorkomen of de daders op te sporen, wat volstrekt onmogelijk zou zijn geweest op basis van uitsluitend recentere informatie? En in hoeveel van die gevallen is dat feit dan ook nog zo ernstig dat het volstrekt onaanvaardbaar is als deze kans wordt gemist?

Van een overheid die hecht aan transparantie en privacy mag over dit soort zaken uitleg met meer diepgang verwacht worden. In de internetconsultatie zouden voorbeelden uit de praktijk geschetst kunnen worden waarin de noodzaak voor de hier voorgestelde aanpassingen gevoeld wordt, en de instantie die over verlenging van de bewaartermijn oordeelt zou in een voor iedereen toegankelijk verslag per concrete aanvraag op hoofdlijnen kunnen uitleggen welke afweging is gemaakt om verlenging wel of niet toe te staan.

Er kunnen goede redenen zijn om niet alles openbaar te maken, maar ik heb weleens het idee dat te snel en te gemakkelijk wordt besloten tot het andere uiterste: gewoon maar overal het etiket "Staatsgeheim" op plakken. Met goede wil kan vast veel meer dan nu vatbaar gemaakt worden voor controle door politici, journalisten, belangengroepen en belangstellende burgers, zonder onaanvaardbare consequenties voor de samenleving of de AIVD en MIVD.

Slotopmerking: ik vind de titel van deze internetconsultatie verwarrend. Strikt genomen klopt hij wel, er wordt een wijziging van de genoemde wet voorgesteld. Maar de strekking van die wijziging is om die wet zo ver op te rekken dat de vlag (zeer specifieke categorie onderzoeken) de lading (alle onderzoeken) niet meer dekt. "Uitbreiding bevoegdheden AIVD en MIVD" was een betere titel voor de consultatie geweest, en ook de naam van de voorgestelde wet zelf verdient heroverweging.