Differentiatie vliegbelasting

Reactie

Naam Anoniem
Plaats Arnhem
Datum 23 februari 2025

Vraag1

Per 2027 wil het kabinet de totale opbrengst van de vliegbelasting met € 248 miljoen verhogen. Het plan is om vluchten over lange afstanden - met een hogere totale uitstoot - meer te belasten. In veel Europese landen die een vliegbelasting hebben, worden vluchten over langere afstanden al hoger belast. Dit wordt ook wel ‘differentiatie van het tarief van de vliegbelasting naar afstand’ genoemd.

1. Vindt u dat lange vluchten (>2.500 km) zwaarder belast moeten worden dan korte vluchten (<2.500 km)?
Nee, dat vind ik niet.

Ten eerste is lang niet voor alle nabij gelegen bestemmingen een goed alternatief te vinden, deze zijn vaak van onvoldoende kwaliteit. Ten tweede is dit heel eenvoudig te ondervangen middels een zelf transfer op een verder weg gelegen luchthaven. Daarbij wordt de gevlogen afstand dus vergroot om daarmee de belasting te drukken. Korte vluchten extra belasten zal dit alleen maar aanmoedigen. Het laatste wat we willen is dat mensen van Amsterdam naar Brussel gaan reizen via Barcelona.

Het belasten van dergelijke vluchten is vooral een idealistisch ingegeven besluit zonder oog voor de realistische uitwerking ervan. We moeten in Nederland realistisch blijven, dus kijken naar hoe besluiten in de praktijk zullen uitvallen.

Vraag2

Zeer korte vluchten – zoals een vlucht van Amsterdam naar Brussel - veroorzaken per kilometer relatief veel uitstoot. Ook zijn er vaak andere, duurzamere vervoersopties zoals de trein of de auto beschikbaar. Zeer lange vluchten – zoals een vlucht van Amsterdam naar Bali – hebben juist een hoge totale uitstoot, mede door de duur van de vlucht.

2. Vindt u dat zeer korte vluchten (<500 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten?
Nee, dat vind ik niet.

Ten eerste is lang niet voor alle nabij gelegen bestemmingen een goed alternatief te vinden, deze zijn vaak van onvoldoende kwaliteit. Ten tweede is dit heel eenvoudig te ondervangen middels een zelf transfer op een verder weg gelegen luchthaven. Daarbij wordt de gevlogen afstand dus vergroot om daarmee de belasting te drukken. Korte vluchten extra belasten zal dit alleen maar aanmoedigen. Het laatste wat we willen is dat mensen van Amsterdam naar Brussel gaan reizen via Barcelona.

Het belasten van dergelijke vluchten is vooral een idealistisch ingegeven besluit zonder oog voor de realistische uitwerking ervan. We moeten in Nederland realistisch blijven, dus kijken naar hoe besluiten in de praktijk zullen uitvallen.

Vraag3

3. Vindt u dat zeer lange vluchten (>10.000 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten?
Nee, dat vind ik niet.

Feitelijk komt deze vraag op het zelfde neer als vraag 1, alleen is de afstand anders. Het antwoord blijft echter het zelfde, mensen gaan dit ontwijken door eerst naar een land zonder vliegbelasting te vliegen. Van daar af wordt door gevlogen naar de uiteindelijke bestemming, mogelijk zelfs met overstap in Nederland. Zweden heeft onlangs het besluit genomen de vliegbelasting af te schaffen. Wat nu als iemand een reis wil maken naar Kaapstad en daarvoor eerst naar Stockholm vliegt. In Stockholm wordt rechtsomkeert gemaakt, terug naar Schiphol om daar over te stappen op de vlucht naar Kaapstad. Is dat wenselijk?

Ook hier geldt, we moeten realistisch blijven en ons niet laten verblinden door idealisme.

Vraag4

Als over lange afstanden meer vliegbelasting wordt betaald, moet worden bepaald vanaf welke afstanden de hogere tarieven gelden. De gekozen afstandsgrenzen kunnen er toe leiden dat landen of gebieden deels in het ene tarief vallen en deels in een ander tarief. Dit kan ongewenst zijn. Een mogelijke oplossing is om voor bepaalde landen of gebieden een aangepast tarief te rekenen. Dit kan op basis van verschillende criteria zoals bijvoorbeeld het hebben van een EU-lidmaatschap of het zijn van een overzees gebied. Het rekenen van een lager tarief voor bepaalde landen of gebieden kan invloed hebben op de hoogte van de tarieven.

4. Vindt u dat voor specifieke landen of gebieden andere tarieven moeten worden gerekend dan het tarief waar zij op basis van hun afstand tot Nederland toe behoren? Zo ja, welke landen of gebieden moeten er volgens u verschillend belast worden in de vliegbelasting?
Nee, dat vind ik niet.

Dergelijke uitzonderingen kunnen gemakkelijk misbruikt worden, zo worden belastingvrije springplanken gecreëerd naar andere delen van de wereld. Houd rekening met het feit dat passagiers aan beide kanten van de vlucht een zelf transfer kunnen plegen. Wat betreft belasting naar gelang landsgrenzen en de locatie van de hoofdstad, dat is gewoon geen slim plan. We moeten realistisch blijven, lang niet iedereen vliegt naar de hoofdstad. In tal van landen is het grootste vliegveld niet in de hoofdstad te vinden, dus de hoofdstad is geen goede indicator. Beter wordt gekeken naar de daadwerkelijke bestemming.

Wellicht kunnen passagiers die om familie redenen vliegen, ongeacht naar welke bestemming, op een andere manier gecompenseerd worden. Vrijstellen van vliegbelasting lijkt me hier niet het juiste instrument voor.

Vraag5

De huidige vliegbelasting kent verschillende uitzonderingen. Voor bijvoorbeeld transferpassagiers en voor vluchten met vliegtuigen met een gewicht van minder dan 4.000 kg. Uitzonderingen of verschillende tarieven kunnen gebruikt worden om bepaald gedrag aan te moedigen of juist te ontmoedigen. Wel maken ze de uitvoering van een belasting vaak complexer. Daarnaast kunnen uitzonderingen leiden tot hogere tarieven.

5. Vindt u dat alle soorten vluchten en passagiers gelijk moeten worden belast? Zo nee, welke passagiers en/of vluchten vindt u dat er verschillend belast of zelfs uitgezonderd moeten worden van de vliegbelasting?
Nee, dat vind ik niet.

Transferpassagiers mogen volgens internationale verdragen helemaal niet belast worden. Zij heten al belast te zijn in hun land van herkomst tot aan hun eindbestemming inclusief tussenliggende transfers. Dat veel landen geen vliegbelasting heffen is hierbij niet relevant, we kunnen niet differentiëren tussen passagiers die al belast zijn in hun land van vertrek en passagiers die dat nog niet zijn. Dat riekt naar discriminatie. Bovendien zullen vervoersstromen zich verplaatsen naar andere hubs. Om ons netwerk in stand te houden, wat belangrijk is voor het vestigingsklimaat in Nederland, hebben we deze transferpassagiers nodig. Door hen te belasten zouden we onszelf in de vingers snijden.

De uitzondering voor vliegtuigen met een lager gewicht daarentegen slaat nergens op, juist deze vervuilen relatief veel en moeten dus zwaar belast worden. Op die manier kan de vliegbelasting voor de overige passagiers draaglijk gehouden worden, we moeten onszelf niet uit de markt prijzen.