Differentiatie vliegbelasting

Reactie

Naam	Dhr. H.M. Breedeveld
Plaats	Leiden
Datum	23 januari 2025

Vraag1

Per 2027 wil het kabinet de totale opbrengst van de vliegbelasting met € 248 miljoen verhogen. Het plan is om vluchten over lange afstanden - met een hogere totale uitstoot - meer te belasten. In veel Europese landen die een vliegbelasting hebben, worden vluchten over langere afstanden al hoger belast. Dit wordt ook wel ‘differentiatie van het tarief van de vliegbelasting naar afstand’ genoemd.

1. Vindt u dat lange vluchten (>2.500 km) zwaarder belast moeten worden dan korte vluchten (<2.500 km)?

Ja, ik vind dat langere vluchten zwaarder belast moeten worden. Ik ben een econoom en vliegen veroorzaakt negatieve externe effecten: negatieve effecten voor mensen die niet direct actief zijn in de luchtvaart of gebruikmaken van de diensten van de luchtvaart.

Een groot negatief extern effect is CO2-uitstoot. Deze CO2-uitstoot veroorzaakt klimaatverandering. Nederland is een laagliggend land en een delta van rivieren waar veel water doorheen stroomt. Wij zijn kwetsbaar voor verdroging door een opwarmend klimaat, toenemende dreiging van de zee door de zeespiegelstijging en toenemende overstromingen vanuit de rivieren bij heviger stortbuien, die ook een gevolg kunnen zijn van klimaatverandering.

Op wereldwijde schaal dreigt CO2 klimaatveranderingen te veroorzaken die talloze mensen kunnen bedreigen.

Het is daarom goed om CO2-uitstoot te belasten naar mate van gebruik. Langdurige vluchten stoten meer CO2 uit en dus is een gedifferentieerde belasting met hogere lasten voor langere vluchten dan kortere vluchten en relatief effectieve manier om een belasting op CO2-uitstoot vorm te geven.

Het ideaal zou natuurlijk zijn om CO2-uitstoot direct te belasten, per ton CO2. Een directe accijns op kerosine zou daarvoor een goed middel zijn. Ik hoop dat de Nederlandse overheid hiervoor op Europees en wereldwijd niveau lobbiet. Zo'n belasting volgt het principe dat de vervuiler betaalt, en zou ook een aardige financiële opsteker zijn voor overheden.

PS Ook de condens van vliegtuigen kan bijdragen aan klimaatverandering, maarhier ben ik minder goed in thuis. Ik richt me daarom vooral op CO2.

Vraag2

Zeer korte vluchten – zoals een vlucht van Amsterdam naar Brussel - veroorzaken per kilometer relatief veel uitstoot. Ook zijn er vaak andere, duurzamere vervoersopties zoals de trein of de auto beschikbaar. Zeer lange vluchten – zoals een vlucht van Amsterdam naar Bali – hebben juist een hoge totale uitstoot, mede door de duur van de vlucht.

2. Vindt u dat zeer korte vluchten (<500 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten?

Mijn voorkeur zou zijn om zeer korte vluchten zoveel als mogelijk uit te faseren. Juist op deze afstanden zijn de trein en andere vormen van transport meestal een beter alternatief, zeker als goede verbindingen geregeld zijn. De opkomst van elektrische auto's maakt ook privé-vervoer op deze kortere afstanden mogelijk een beter alternatief.

Belastingverhoging op zeer korte vluchten kan een nuttige tussenstap richting zo'n uitfasering zijn. Het kan aanbieders van trein- en busdiensten en carpooling en andere vormen van vervoersdiensten stimuleren om nieuwe producten te ontwikkelen voor vervoer op deze kortere afstanden.

Vraag3

3. Vindt u dat zeer lange vluchten (>10.000 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten?

Als we spreken over een systeem met vaste tarieven voor bepaalde categorieen vluchten, ingedeeld op vluchtlengte, dan ja. Ik kan me dan een systeem voorstellen met verschillende schalen. Hieronder een voorbeeld, waarbij de getallen alleen als voorbeeld bedoeld zijn:
0-500 kilometer: 30 euro tarief (voor zeer korte vluchten bestaan vaak voor het milieu betere alternatieven)
500-2000 kilometer: 20 euro tarief.
2000-5000 kilometer: 40 euro tarief.
5000-10000 kilometer: 60 euro tarief.
> 10000 kilometer: 100 euro tarief.

Vraag4

Als over lange afstanden meer vliegbelasting wordt betaald, moet worden bepaald vanaf welke afstanden de hogere tarieven gelden. De gekozen afstandsgrenzen kunnen er toe leiden dat landen of gebieden deels in het ene tarief vallen en deels in een ander tarief. Dit kan ongewenst zijn. Een mogelijke oplossing is om voor bepaalde landen of gebieden een aangepast tarief te rekenen. Dit kan op basis van verschillende criteria zoals bijvoorbeeld het hebben van een EU-lidmaatschap of het zijn van een overzees gebied. Het rekenen van een lager tarief voor bepaalde landen of gebieden kan invloed hebben op de hoogte van de tarieven.

4. Vindt u dat voor specifieke landen of gebieden andere tarieven moeten worden gerekend dan het tarief waar zij op basis van hun afstand tot Nederland toe behoren? Zo ja, welke landen of gebieden moeten er volgens u verschillend belast worden in de vliegbelasting?

Dit is een lastige vraag. Ik heb onvoldoende kennis van de issues die hier spelen om hier een advies op te geven.

Ik kan me voorstellen dat Nederland een gedifferentieerd tarief zou willen toepassen op verbindingen met de Nederlandse Cariben en mogelijk ook met Suriname.

Maar hierin onthoud ik mezelf van mening.

Vraag5

De huidige vliegbelasting kent verschillende uitzonderingen. Voor bijvoorbeeld transferpassagiers en voor vluchten met vliegtuigen met een gewicht van minder dan 4.000 kg. Uitzonderingen of verschillende tarieven kunnen gebruikt worden om bepaald gedrag aan te moedigen of juist te ontmoedigen. Wel maken ze de uitvoering van een belasting vaak complexer. Daarnaast kunnen uitzonderingen leiden tot hogere tarieven.

5. Vindt u dat alle soorten vluchten en passagiers gelijk moeten worden belast? Zo nee, welke passagiers en/of vluchten vindt u dat er verschillend belast of zelfs uitgezonderd moeten worden van de vliegbelasting?

Ja, alle vluchten en passagiers dienen gelijk te worden belast. Het is bijzonder dat wij transferpassagiers lager zouden belasten dan Nederlandse inwoners. Eerlijkheid is een kernprincipe in goed overheidsbeleid en dit is gewoon niet eerlijk.

Ik begrijp heel goed dat KLM hard lobbiet om de voordelen voor transferpassagiers overeind te houden. Ik zou ook hiervoor lobbyen als ik voor KLM zou werken ;-)

Maar hierin vind ik het eerlijkheidsprincipe veel belangrijker, ook omdat we anders juist Nederlandse inwoners zwaarder gaan belasten dan inwoners in andere landen.