Contouren Klimaatplan 2024 en INEK

Reactie

Naam Stedennetwerk G40 Duurzaamheid (R.K. Sweers)
Plaats Dordrecht
Datum 12 januari 2024

Vraag1

De contourenbrief doet een voorstel voor de contouren van het nieuwe Klimaatplan. Wat vindt u van deze contouren? Welke onderdelen verdienen extra aandacht en welke onderdelen ontbreken?
De contourenbrief schetst goede hoofdzaken: De brief speelt in op veranderende omstandigheden en actuele inzichten over planetaire grenzen en (volks)gezondheid. Een verandering zonder weerga is nodig. Daar kunnen we de ogen niet voor sluiten. De brief schetst een wenselijke toekomst.

Vraag2

Welke aandachtspunten heeft u binnen de voorgestelde onderdelen van het nieuwe Klimaatplan?
• Werkgelegenheid, als beperkende en randvoorwaardelijke factor.
• Lokaal energiesysteem. Zet in op betaalbare beschikbare duurzame energie voor iedereen. In alle provincies is het net (bijna) vol of waarschijnlijk vol. Verzwaring van het net kost tijd en zal in veel gebieden nog even duren. Sowieso moet op korte termijn capaciteit van het net slimmer worden benut. Energiehubs kunnen bijdragen bij aan het verlichten van netcongestie, door energiestromen meer direct en lokaal te koppelen hoeft energie minder ver te worden getransporteerd en kunnen pieken beter worden gespreid. Zorg dat het voor inwoners en ondernemers mogelijk, makkelijk en aantrekkelijk is om in energiehubs direct energie aan elkaar te kunnen leveren, uit eigen en gezamenlijke energiebronnen en opslagmogelijkheden. Collectieve zelfconsumptie draagt bij aan lokale betaalbaarheid en beschikbaarheid van energie, slim gebruik van het net en robuustheid van het energiesysteem.
• Warmtenetten. Zorg voor de juiste randvoorwaarden voor warmtenetten om lokale warmtebronnen te kunnen benutten.
• Verduurzaming MKB. Het MBK valt nu onder gebouwde omgeving, terwijl veel bedrijfsprocessen verduurzaamd moeten worden en bij het MKB het hart van onze economie en werkgelegenheid ligt.
• Ontwikkel een nieuw en aansprekend verhaal (waardevolle bouwstenen). Iedereen doet ertoe en kan daaraan bijdragen.

Graag worden wij betrokken bij de uitwerking.

Vraag3

Welke aandachtspunten en onderdelen mist u in de concept update INEK die volgens u meegenomen zouden moeten worden in de definitieve update?
Het INEK beschrijft wat we nu doen, maar sluit onvoldoende aan bij actuele wetenschappelijke inzichten, actuele wereldwijde weersextremen en wat er gaande is voor onze inwoners en ondernemers. Het INEK opent met de uitdaging om opwarming van de aarde te beperken tot 1.5°C, en de overtuiging dat we dat aankunnen. Dat is wishful thinking. U heeft adviezen ontvangen van o.a.: IPPC (Climate Change 2023), RvS (Klimaatbeschouwing 2023, onzeker of klimaatdoelstellingen van kabinet op tijd worden gehaald), PBL (aan de slag met transformerend klimaatbeleid), Wetenschappelijke Klimaatraad (met iedereen de transities in), RLI (samen werken, kiezen voor toekomstbestendige bedrijventerreinen), Klimaatplatform (onbalans in basis lokaal energiesysteem vertraagd transitie).

Ook zien wij ons als grote steden geconfronteerd met een aantal grote opgaven rond energie en klimaatbeleid:
• We zien dat netcongestie de bouw van nieuwe woonwijken en de uitbreiding en verduurzaming van bedrijven belemmert. We zien dat lokale opwek en opslag van energie in energiehubs hiertoe oplossingen kunnen bieden, maar nu lastig van de grond komen omdat randvoorwaarden onvoldoende op orde zijn. Zorg dat het voor inwoners en ondernemers mogelijk, makkelijk en aantrekkelijk is om in energiehubs direct energie aan elkaar te kunnen leveren, uit eigen en gezamenlijke energiebronnen en opslagmogelijkheden. Zorg voor voortvarende implementatie van EU regelgeving (EMD) over energie delen.
• We zien dat in onze steden in veel wijken verouderde woningen staan met een hoog energieverbruik en dito energierekening voor de bewoners. Juist particuliere huurwoningen en lage inkomens vallen in de praktijk vaak buiten de boot in het huidige beleid. De aanpak van ook deze woningen vereist regelgeving en financiering om wijken ineens te verduurzamen.
• Zorg voor de juiste randvoorwaarden voor warmtenetten om lokale warmtebronnen te kunnen benutten. Voor de ontwikkeling van warmtenetten gaat het INEK ervan uit dat de onrendabele top steeds beperkter wordt door de gefaseerde introductie van kostengebaseerde tarieven. Om duurzame warmte aantrekkelijk te maken, is het onwenselijk om de onrendabele top op te lossen door tariefverhoging. Structureel wegnemen van de “onrendabele top” is nodig.

De INEK bevat veel onderdelen, maar gaat nog onvoldoende in op de doorwerking van de gegeven adviezen, en biedt nog geen structurele oplossing voor de vraagstukken in onze samenleving.