Wetsvoorstel verduidelijking burgerschapsopdracht in het funderend onderwijs

Reactie

Naam Stichting Lezen (dhr P.G. Van Duijvenboden)
Plaats Amsterdam
Datum 2 juli 2018

Vraag1

Wat vindt u van het voorstel, zowel van de voorgestelde wettekst als de memorie van toelichting?
Stichting Lezen kan zich vinden in de voorgestelde wettekst en memorie van toelichting. Het belang van burgerschapsvorming op school is naar ons idee urgenter dan ooit. Het is goed dat de burgerschapsopdracht van scholen nadrukkelijker aan de orde wordt gesteld dan voorheen.

Vraag2

Biedt het wetsvoorstel voldoende handvatten om invulling te geven aan de burgerschapsopdracht?
Dat zou naar ons idee sterker kunnen. In het onderwijs is sprake van een curriculum overload. Om dat te voorkomen lijkt het ons verstandig burgerschap waar mogelijk te combineren met andere vakken. Wij pleiten ervoor om dat te doen met lezen. De combinatie van lezen en burgerschapsonderwijs biedt mogelijkheden. Ten eerste kan het lezen of het voorgelezen krijgen van een verhaal op een veilige manier een discussie of gesprek over een persoonlijk of maatschappelijk onderwerp openen. Dat maakt de discussie over maatschappelijk controversiële onderwerpen eenvoudiger en toegankelijk. Ten tweede kan lezen in directe zin een effect hebben op de eigenschappen die relevant zijn voor burgerschapsvorming. In onderzoek komt bv. naar voren dat verhalen het empathisch vermogen kunnen verhogen. Juist teksten waarin een hoge mate van betrokkenheid wordt ervaren, of die als literaire fictie worden aangeduid, sorteren effect. Ten derde kan lezen andere effecten sorteren dan schoolse teksten of klassikale instructie. Om bovenstaande redenen, maar ook omdat er een element van vrijwilligheid en informaliteit zit. Een tekst over de racisme of duurzaamheid kan als persoonlijk veel relevanter worden ervaren dan een tekst over de werking van een parlementaire democratie. Bovendien maken betekenisvolle teksten de leerling duidelijk dat ze ook zelf verandering teweeg kunnen brengen.
Stichting lezen hield op 11 juni jl. een expertmeeting over lezen en burgerschap. Hier vindt u het verslag van die bijeenkomst: https://www.lezen.nl/sites/default/files/Verslag%20Expertmeeting%20Lezen%20en%20burgerschap%2011%20juni%202018.pdf. Ook gaven wij een beleidsnotitie uit over dit thema. Zie het geüploade document ‘Boek en burgerschap’.

Bijlage