Wetsvoorstel bevoegdheden schoolonderwijs jonge en oudere kind

Reactie

Naam APO NHLStenden (Dr. Lector Early Childhood C.E. (Ineke) Oenema-Mostert)
Plaats Groningen
Datum 31 januari 2021

Vraag1

Hoe beziet u het voorstel voor nieuwe bevoegdheden, mogelijk ook met het oog op arbeidsmarktperspectief? En moeten bekwaamheidseisen hierop aangepast worden? Zo ja, hoe?
Het creëren van meerdere, smallere bevoegdheden draagt naar mijn mening niet bij aan de kwaliteit van het onderwijs. Kinderen hebben baat bij een ononderbroken ontwikkelingslijn binnen het basisonderwijs. Dit vraagt van leraren in het basisonderwijs dat zij kennis hebben van de ontwikkeling van het kind tot 12 jaar én dat zij de samenhang van de complete leerlijn van in ieder geval groep 1 tot en met groep 8 kunnen overzien. Verschillende bevoegdheden onderscheiden versmalt de reikwijdte van de opleiding, zorgt voor (meer) schotten in onderwijsteams en tussen schoolsoorten en doet afbreuk aan de gewenste integraliteit.
De versnippering van de bevoegdhedensystematiek heeft een negatief effect op de mobiliteit op de onderwijsarbeidsmarkt. Wanneer een leraar uitsluitend bevoegd is voor bijvoorbeeld het jonge kind, en hij of zij later een aanvullende bevoegdheid wil behalen, dan kan dit een drempel opleveren. Het wetsvoorstel signaleert terecht dat afgestudeerden door de beperkte bevoegdheid minder breed inzetbaar zijn en daardoor een minder sterke arbeidsmarktpositie hebben en wordt het voor scholen ingewikkelder om het onderwijs voor kinderen te organiseren.
De nu nog generiek geformuleerde bekwaamheidseisen moeten gespecificeerd worden op leeftijdsclusters zoals benoemd in het advies van de Onderwijsraad van 2018. Dit betekent dat ook de generieke kennisbasis pedagogiek en didactiek specifiek moet worden toegesneden op ontwikkeling en leren van jonge kinderen in het onderwijs.

Vraag2

Welke leeftijdsgrens (of jaarlaag-grens) zou u hanteren voor het jonge en het oudere kind – en waarom? Of op welke manier zou u dit willen bepalen?
Ontwikkeling en leren van jonge kinderen kent een grote bandbreedte en gaat veelal sprongsgewijs. Transities in de doorgaande lijn ontwikkelen en leren zijn de overgang van voor- naar vroegschools, van groep 2 naar groep 3 en van groep 8 naar het voortgezet onderwijs. De leeftijdgrens voor het jonge kind plaats ik tussen 3-7 jaar, om zo te kunnen afstemmen op de ontwikkelingsleeftijd en het ontwikkelingsverloop en de variatie hierbinnen, recht doend aan het ontwikkelingsverloop. De inwerkingtreding van de wet zou gepaard moeten gaan met een toegangsmogelijkheid tot het onderwijs van 3-jarigen, mist het onderwijs dan afgestemd is op ontwikkeling en leren van 3-7-jarigen. Dit in het kader van een extra inzet op het onderwijsachterstanden beleid.
Het oudere kind heeft voor mij qua leeftijd de range tussen 10 en 14 jaar, rekening houdend met in ieder geval fysieke transities waardoor ook in deze leeftijdsgroep afgestemd kan worden op de variabiliteit. Voor beide leeftijdscohorten is het gevoel van autonomie, competentie, relatie/betrokkenheid en welbevinden een belangrijke factor naast kennis en kunde.

Vraag3

Vindt u het nodig om de toelatingseisen voor de pabo aan te passen aan de nieuwe bevoegdheden? Zo ja, hoe zou u deze willen vormgeven?
De kwaliteit van de lerarenopleiding is een belangrijke bouwsteen voor de kwaliteit van het onderwijs. In het wetsvoorstel is opgenomen dat de huidige instroomeisen niet naar beneden worden bijgesteld. In het werkveld horen we vaak het geluid dat de “kleuterjuf” ook met minder afkan. Dit doet naar mijn mening geen recht aan de complexiteit van het begeleiden en scholen van kinderen in de onderbouw van het primair onderwijs (waar de basis voor het leren wordt gelegd). Hiermee ontstaat het risico op een verlaging van de instroomeisen voor deze groep studenten. Onwenselijk, niet alleen voor de kwaliteit van de opleiding maar ook voor het imago van het beroep. In de Scandinavische onderwijs, dat heel goed 'genoteerd staat', worden leerkrachten jonge kind op atheneum niveau opgeleid

Vraag4

Heeft u nog aandachtspunten bij het moment van inwerkingtreding van wetgeving per studiejaar 2022-2023?
De datum van inwerkingtreding is te snel om de bevindingen uit de 6 landelijke pilots specialisatie jonge kind route pabo die in september 2020 gestart zijn en waarschijnlijk nog met een jaar verlengd worden tot september 2022 mee te nemen in de overwegingen en grondslag aan de wetgeving.